Wat zeggen onze bezoekers?
The People United Will Never Be Defeated!
Als een top pianist, bekend van spraakmakende vertolkingen van het klassieke repertoire, vanuit persoonlijk engagement een werk speelt dat is geschreven als een hulde aan de strijd tegen repressieve regimes zoals in haar geboorteland Belarus, dan gebeurt er iets bijzonders.
Het concert van Hanna Shybayeva op zaterdag 25 mei 2024 was op velerlei manieren indrukwekkend. Muzikaal, omdat het werk van Rzewski uit 1975 een technisch en expressief hoogstandje is dat deze pianist op het lijf geschreven is. Het actuele thema gaf het geheel een extra lading, juist omdat Shybayeva zo betrokken is. Shybayeva en de vleugel versmolten tot een onafscheidelijk geheel. Het publiek voelde dat aan en beloonde de pianist met een minutenlang staand applaus. De sfeer leek onwaarschijnlijk na zo’n fabuleuze prestatie.
Hanna wilde ons niet met de zware emotie van dit stuk huiswaarts laten keren en was in staat tot een zeer harmonieuze toegift, die óók een ereplaats verdient in de annalen van de Stichting Westvest90. Het was een voorproefje van een project samen een hedendaagse jazz /blues componist/pianist Gianluca Di Ienno. Dit project omvat het onderzoek naar de betekenis van improvisatie door de eeuwen heen. Uit dit project van twee bevlogen pianisten moet een cd voortkomen. Dat is iets om reikhalzend naar uit te kijken!
Het publiek dat in groten getale met het concert van Shybayeva het seizoen ‘23/‘24 kwam uitluiden, heeft een gedenkwaardige avond beleefd om nog lang van na te genieten en op na te kauwen. Met recht was deze feestelijk met een glaasje Cava afgesloten avond een daverend slotakkoord van de Westvest90 concertserie ’23-’24.
GM
Topmusici op hun best
Een volle Westvest90, op deze storm- en regenachtige vrijdagavond in Schiedam, en terecht. Enkele musici behoeven voor de liefhebbers geen toelichting en met het Pianokwartet Corneille gaven vier musici met internationaal renommee acte de présence in Schiedam en veroverden deze topmusici zowel het lokale en van ver gereisde publiek als ook, zij het een week later, in het de uitzending het Avondconcert, de luisteraars van NPO Klassiek.
De reputatie van de Westvest was niet slechts het publiek maar zeker ook de musici vooruit geijld. Meerderen onder hen was de plek reeds als concert- of opnamelocatie bekend.
Een sprankelend Mozart (pianokwartet nr. 2 in Es, K.V 493) vormde de aftrap van de avond, waarin zeker ook de moderniteit van Mozart naar voren trad. Het beter geïnformeerde smaldeel van de luisteraars zal de niet aangekondigde gewijzigde volgorde in het programma (Mozart in plaats van Mahler ter opening) reeds na enige maten zijn opgevallen. Een ander deel waagde zich na het Allegro aan een voorzichtig applaus, in de overtuiging dat dit, blijkbaar, het even lange kwartet van Mahler was. Even verwarrend als begrijpelijk, want alleen al dit eerste deel is een meesterstuk op zich. Er zouden echter nog twee delen Mozart volgen.
Gustav Mahlers pianokwartet in A-klein zal de luisteraars, onder wie enkelen speciaal hiervoor naar Schiedam waren gekomen, hebben doen verzuchten naar meer kamermuziek van deze grootmeester van de late romantiek. Hoe de overige delen, eind negentiende eeuw op de post naar Rusland verloren gegaan, zal het onderwerp van mythes blijven.
Die open vragen bleven het publiek na de pauze met het kwartet van Johannes Brahms bespaard. Veelzijdig en rijk van klank vormde dit meesterwerk en ook meestgespeelde pianokwartet van Brahms een verbindend element in het programma van deze avond. Het hoorbare spelplezier de zichtbare interactie tussen de musici van het Corneille Quartet maakten dit concert een passende voortzetting in een denkwaardige reeks kamermuziekconcerten in de Westvest.
Luister dit concert terug via NPO klassiek!
MG
Jong en oud genieten van sprankelende voorstelling
De Stichting Westvest90 koestert de jeugd. Een speciale muziekvoorstelling voor kinderen en (groot)ouders is al jarenlang vast onderdeel van het programma. Het zijn voorstellingen – overigens met opzet toegankelijk voor ‘een prikkie’ – die een breed publiek trekken en steevast een grote populariteit genieten. Ook het Epos Ensemble met ‘Boutje van de Rommelberg’ afgelopen zaterdag 10 februari jl, was ver van tevoren volledig uitverkocht.
Het was op zich al een feest om de kinderen ’s middags te zien binnendruppelen met verwachtingsvolle gezichtjes; sommigen duidelijk ook onder de indruk van de kerk ‘wat een grote gekleurde ramen’.
Het Ensemble – vijf vrouwelijke blazers (van hobo en klarinet tot hoorn, fagot en fluit) en een verteller zetten een sprankelend muzikaal, verhaal neer. Met minieme middelen brachten ze vindingrijk het populaire boek van Mirjam Oldenhave tot leven. Een ruim uur lang wisten ze hun publiek en ook de allerjongsten in hun ban te houden en in de voorstelling te zuigen. Dat is veelzeggend genoeg voor het vakmanschap en voor de liefde voor muziek en de jeugd van het gezelschap dat al eerder een optreden verzorgde in de Westvestkerk en zeker niet voor de laatste maal Schiedam zal aandoen.
Wie wilde, mocht na afloop ook nog even op de foto met de leden van het Ensemble, die daarvoor geduldig en uitgebreid de tijd namen. Dat maakte het feest compleet.
HS
Stiltes voor de storm
Daria van den Bercken bespeelt vleugel en publiek
De Westvestkerk mocht in krap anderhalve maand tijd maar liefst drie muzikale kanjers ontvangen. Dat leverde een kleine serie spraakmakende recitals op van virtuoze pianisten; ieder met een eigen repertoire en interpretatie daarvan. En wat was dat genieten.
Maar niet voor niets koos Van den Bercken voor de titel ‘Free the piano’. Als geen ander beheerst ze de kunst om je op een ander been te zetten; even uit een comfortzone te halen. Ze weet niet alleen de vleugel maar ook het publiek te bespelen.
De natuur in al haar facetten was de inspiratiebron voor en rode draad van het programma. Spontane, inleidende, persoonlijke anekdotes: ze versterkten de toch al intieme sfeer in de bomvolle kerk.
Dat bleek de beste basis voor uitvoering van ‘baanbrekende composities’ van een suite van Handel en van Van Beethoven , ‘Der Sturm’. Dat contrast tussen stiltes voor de storm en alles ontregelende windvlagen; het op het oog zo rustige, maar bijzonder krachtige spel van de pianiste, blies je even omver. En dan na de pauze poëtische werken van Debussy. ‘Alsof een veertje kleine rimpeltjes maakt op het wateroppervlak waarin de zon weerkaatst’. Lang kreeg het publiek geen tijd om weg te mijmeren. Van den Bercken wist verleden, heden en toekomst te verbinden met een zinderende, jazzy vertolking van de ‘Winnsboro Cotton Mill Blues’ van Rzewski. Daarin klinkt de industriële revolutie door die onontkoombaar zijn stempel heeft gedrukt op de pure natuur, maar ook ‘een bakbeest van een instrument als de Steinway vleugel heeft opgeleverd’ aldus de pianiste. Op dat ‘ bakbeest’ trok ze vervolgens alle register open met haar handen, vingers, zelfs ellenbogen.
Het Westvest publiek is altijd gul met applaus maar niet dikwijls valt een musicus een zo langdurige staande ovatie ten deel als Daria van den Bercken. Bescheiden als ze is, wimpelde ze dat compliment meteen af: “De akoestiek in de kerk is zo prachtig. Alle klanken blijven lang hangen. Ook het applaus en dat noodt tot doorklappen”
En dan nog een toegift als Jardin Clair van Lily Boulanger. Met toepasselijke, hemelse muziek werd een mooie avond beëindigd.
HS
Bobby Mitchell temt de Steinway vleugel
Fascinerend concert echoot nog lang na
Dat er iets uitzonderlijks te gebeuren stond op vrijdagavond 12 januari jl was al voelbaar voor aanvang van het recital dat als extra concert was opgenomen in de concertserie van de Stichting Westvest90. In de verstilde voortuin van de kerk, aan de voet van de sfeervol verlichte molen, lijkt normaal de tijd stil te staan. Nu was er volop bedrijvigheid rond een bus van de NPO die van dit concert in Schiedam, voor Radio4 opnames kwam maken.
Uitzonderlijk was het: Een concert van dit niveau, op de valreep ingelast op initiatief van, en mede gefinancierd door een anonieme Schiedamse muziekkenner/liefhebber, rond de Nederlandse première van een werk van de gelauwerde Rotterdamse componist van hedendaagse muziek, Klaas de Vries. Uitgevoerd door de Amerikaanse toppianist Bobby Mitchell, bekend om zijn fabuleuze techniek en verhelderende en onconventionele interpretatie van zowel nieuwe werken als het meer standaardrepertoire. En dat in de ambiance van de veelgeprezen akoestiek van de Westvestkerk en het daar aanwezige topinstrument.
Dan kan er niets misgaan. Alleen, de caleidoscopische momenten dat al die losse plaatjes – hoe iconisch ook – allemaal tegelijk perfect op hun plek vallen, zijn uiterst zeldzaam. En dat gebeurde die vrijdagavond op die historische plek in Schiedam. Een muisstil publiek kreeg een fascinerend concert voorgeschoteld dat nog lang zal na echoën.
Centraal stond de Pianosonate die Klaas de Vries schreef in de jaren 1986/87. Op een opname en enkele uitvoeringen voor de BBC na, bleef het stuk daarna jaren ‘in de kast’ liggen. Omdat hij dacht – zo vertelde de uiterst bescheiden componist in een kort interview met schrijver en componist Elmer Schonberger voorafgaand aan de uitvoering – ‘ dat het werk nauwelijks speelbaar zou zijn’. Na de voorafgaande eigenzinnige ‘Nachtstücke’ van Schumann had Bobby Mitchell het lef om eigenzinnig de confrontatie aan te gaan met de muziek van de Vries – onstuimig, sereen, balancerend tussen dissonanten en consonanten. Hij liet de veelgeprezen vleugel galmen, fluweelzacht fluisteren, brommen, tinkelen en exploderen. Mitchell wist de Steinway te temmen en zette de intrigerende sonate neer op een manier die noodt tot reflectie, napraten en discussie.
Ontspannen en trefzeker beëindigde hij het recital met een eigen interpretatie van de pianosonate opus 111 van Beethoven uit 1881/82. Die wordt beschouwd als de laatste echte klassieke sonate, waarvan de originele, eerste uitvoering uiteraard nooit is vastgelegd.
Daaraan ontkomt de première in Schiedam. In februari neemt Bobby Mitchell, ook in de Westvestkerk, de beide gespeelde pianosonates op. De cd zal later dit jaar uitkomen.
Het recital van vrijdag de 12de vormde de opmaat tot een reeks bijzondere evenementen die komend seizoen worden georganiseerd in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Dit ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van componist Klaas de Vries.
Luister hier de radio uitzending van dit concert terug.
HS
Westvestkerk en Argentijnse tango
Combinatie schot in de roos
De nieuwjaarsconcerten van de Stichting Westvest90 hebben traditiegetrouw een verrassend accent. Astori Amsterdam zette bij de start van 2024 op vrijdag 5 januari jl een authentiek Argentijnse sfeer neer in de uit 1909 daterende kerk van de NPB (Nederlandse Protestantenbond) in Schiedam. Die combinatie bleek een schot in de roos. De klanken van de tango – van de weemoed, de passie, liefde en hoop – ze klonken wonderwel in het decor van ramen van glas-in lood, een preekstoel en houten banken. Dankzij de poëtische Nederlandse vertaling van de oorspronkelijke Argentijnse teksten, kon het publiek zich ten volle inleven in en meegenieten van de bijzondere verhalen achter de universele taal van de muziek, ondanks het feit dat de versterking van de zang niet helemaal vlekkeloos verliep.
De bandoneon ontbrak in het Astori kwartet. Maar violiste Wiesje Nuiver, James Oesi (contrabas) en Vincent van Amsterdam (accordeon) maakten dat met hun sublieme spel meer dan goed. Sterre Konijn was in woord en gebaar de ideale vertolkster van het levenslied. De Stichting Westvest90 zorgde voor de belangrijke details als de entourage. Zo konden alle bezoekers – en het was een vrijwel uitverkochte ‘zaal’ – bij aanvang van het concert met elkaar toosten op de toekomst met een glas feestelijke bubbels in de hand. Een betere opmaat naar de concerten van de komende maanden is niet denkbaar. Op het programma staan onder meer optredens van spraakmakende musici als Bobby Mitchel (vrijdag 12 januari) en Daria van den Bercken (vrijdag 26 januari).
HS
Ralph van Raat en Tristan Murail
Er zijn concerten waar je vooraf al enorm warm voor loopt omdat je de muziek kent en waardeert. En er zijn concerten waar je op voorhand nog niet zo goed van weet of het je zal gaan boeien of niet. Bijvoorbeeld omdat de muziek onbekend is, of omdat deze bij eerdere gelegenheden niet direct een bijzonder gevoel bij je heeft losgemaakt. Tot die laatste categorie behoorde voor mij het pianorecital dat Ralph van Raat op 8 december 2023 in Schiedam gaf.
Weliswaar staat deze pianist bekend een geweldenaar te zijn die heel goed in staat is 20e eeuwse muziek en zelfs grote orkestwerken in esssentie zeer goed voor het voetlicht te brengen, maar de muziek van Tristan Murail, waar dit programma omheen was opgebouwd, ligt bepaald niet gemakkelijk in het gehoor. Van Raat wist echter in zijn zeer uitgebreide introducties heel goed uit te leggen hoe de muziek van deze componist tot stand is gekomen door gebruik te maken van het spectrum aan boven- en ondertonen die de klank van elke pianosnaar zijn eigen karakter geven. En hoe de componist door herinterpretatie van muziek van door hem bewonderde voorgangers als Debussy en Messiaen, maar ook de 18e eeuwse Couperin wist te komen tot nieuwe inzichten. Door het eerst ten gehore brengen van de muziek van die voorgangers en de uitleg viel ook die minder toegankelijke muziek uitstekend op zijn plek. In dit concert werd duidelijk hoe natuurfenomenen als stromend water of vogelzang op verschillende manieren met muziek bijna tastbaar kunnen worden gemaakt en op welke wijze verschillende componisten zich daarin hebben ontwikkeld, telkens gebruik makend van wat hun voorgangers al hadden bedacht.
Het publiek wist dit geheel zeer te waarderen. In de vrijwel volledig volle kerk zat het publiek grotendeels op het puntje van de banken en het applaus was niet van de lucht. Het werd volstrekt duidelijk waarom Van Raat zo’n veelgevraagd pianist is en hoezeer hij over het noodzakelijke talent beschikt om een ingewikkeld verhaal begrijpelijk en met gevoel voor humor te brengen. Dit soort concerten helpt enorm om de deur naar nieuwe muzieksoorten te openen voor een breder publiek, buiten die nauwe groep van connaisseurs die door (zelf-)studie allang maar al te goed weten wat het belang is van hedendaagse ‘klassieke’ muziek en hoe je daarvan kunt genieten!
DJ
Jong talent in Westvest90
Elk jaar houdt het Prinses Christina Concours een wedstrijd voor getalenteerde jeugdige musici. De winnaars daarvan worden erna overal in het land uitgenodigd om een concert te geven. De Stichting Westvest90 doet hier al jaren aan mee, omdat zij het belangrijk vindt deze jongeren de gelegenheid te bieden podiumervaring op te doen. Op zondag 26 november kregen drie Laureaten de gelegenheid om hun talent te tonen en dat deden zij met verve!